ат менән килеү

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

приехать домой — өйгә ҡайтыу

приехать автобусом — автобус менән килеү

сорвать яблоко с яблони — алмағастан алма өҙөп алыу

уйти с собрания — йыйылыштан сығып китеү

удалить с урока — дәрестән сығарып ебәреү

отдохнуть с полчаса — ярты сәғәттәй ял итеү

прожить в деревне с месяц — ауылда бер айға яҡын йәшәү

он получил с десяток писем — ул унлап хат алды

с месяц назад — бер ай самаһы элек

отъехать с километр — бер километр самаһы китеү

он служит с месяц — ул бер айға яҡын хеҙмәт итә

девочка ростом с маму — әсәһендәй буйлы ҡыҙыҡай

идти с мамой — әсәй менән барыу

поговорить с друзьями — дуҫтар менән һөйләшеү

платок с бахромой — суҡлы шәл

книга с иллюстрациями — рәсемле китап

человек с ружьём — мылтыҡлы кеше

хлеб с маслом — май яғылған икмәк

мешок с мукой — он һалынған тоҡ

ведро с молоком — һөт һалынған күнәк

есть с жадностью — ҡомһоҙланып ашау

слушать с восхищением — һоҡланып тыңлау

идти с песнями — йырлап барыу

проснуться с головной болью — баш ауыртып уяныу

мыть с мылом — һабынлап йыуыу

броситься с кулаками — кемгәлер йоҙроҡ менән ташланыу

послать с курьером — курьер менән ебәреү

у него плохо с сердцем — уның йөрәге ауырта

с самолётом произошла авария — самолёт менән авария булған

явиться с докладом — доклад менән килеү

обратиться с просьбой — үтенес менән мөрәжәғәт итеү

сделать с намерением — маҡсат менән эшләү

познакомить с девушкой — ҡыҙ менән таныштырыу

сравнить с оригиналом — төп нөсхә менән сағыштырыу

согласиться с выводами — һығымталар менән ризалашыу

быть осторожным с огнём — ут менән һаҡ булыу

с миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр

вернуться с Кавказа — Кавказдан ҡайтыу

напасть на врага с тыла — дошманға тылдан һөжүм итеү

наблюдать за ходом боя с высоты — һуғыш барышын ҡалҡыулыҡтан күҙәтеү

цветы с юга — көньяҡ сәскәләре

картина с выставки — күргәҙмәнән алынған картина

телеграмма с дороги — юлдан килгән телеграмма

с детства — бала саҡтан алып

с первых же дней — беренсе көндәрҙән алып

приготовить с вечера — кистән әҙерләп ҡуйыу

с утра до ночи — иртәнән кискә тиклем

с весны до осени — яҙҙан алып көҙгә тиклем

получить деньги с заказчика — заказ биреүсенән аҡса алыу

урожай с гектара — (һәр) гектарҙан алынған уңыш

брать пример с матери — әсәйҙән үрнәк алыу

перевести с башкирского языка — башҡортсанан тәржемә итеү

копия с документа — документтың күсермәһе

с разрешения родителей — ата-әсәнең рөхсәте менән

с вашего согласия — һеҙҙең ризалығығыҙ буйынса

с согласия автора — автор ризалығы буйынса

умереть с голоду — астан үлеү

писать с большой буквы — ҙур хәреф менән яҙыу

торговать с рук — ҡулдан һатыу

влюбиться с первого взгляда — бер күреүҙән ғашиҡ булыу

кормить ребёнка с ложечки — баланы ҡалаҡ менән ашатыу

посетитель музея — музей ҡарарға килеүсе

вызов врача на дом — врачты өйгә саҡырыу

вызов родителей в школу — ата-әсәләрҙе мәктәпкә саҡыртып алыу

прибыть по вызову — саҡырыу буйынса килеү (барыу)

явиться с вызовом на руках — саҡырыу ҡағыҙы менән килеү

бросить вызов — ҡаршы сығыу

официальный визит — рәсми визит

визит к больному — ауырыуға визит яһау

прийти (приехать, быть и т.п.) с визитом — визит менән килеү (ихтирам йөҙөнән)

пустая бочка — буш мискә

пустой дом — буш өй

пустой шар — ҡыуыш шар

пустой человек — буш кеше

пустые обещания — буш вәғәҙәләр

пустая книга — мәғәнәһеҙ китап

пустой повод — юҡ сәбәп

говорить пустое — бушты һөйләү

пустая порода — буш руда

пустой карман (кошелёк) — буш кеҫә (аҡсаһыҙ)

пустое место — буш кеше

с пустыми руками (прийти, явиться, уйти и т.п.) — буш ҡул менән (килеү, булыу, китеү һ.б.)

идти на работу — эшкә барыу

идти в гости — ҡунаҡҡа барыу

поезд идёт в пять часов — поезд сәғәт биштә китә

кто идёт? — кем килә?

иду домой — өйгә ҡайтам

время идёт быстро — ваҡыт тиҙ үтә

экзамены идут — имтихандар бара

идти на компромисс — компромисҡа килеү (ризалашыу)

идти на гибель — үлемгә барыу

на платье идёт три метра шёлка — күлдәккә өс метр ебәк китә

идти на растопку — яғыуға китеү

идти на экспорт — экспортҡа китеү

эта шляпа ей идёт — был эшләпә уға килешә

гвоздь не идёт в стену — стенаға сөй бармай

идти конём шахм. — ат менән йөрөү

весна идёт — яҙ килә

идут проценты — проценты килеп тора

идти в гору — алға барыу, күтәрелеү (эш-хәлгә ҡарата)

идти впрок — файҙаға китеү

идти ко дну: — 1) батыу

идти на всё — бөтә нәмәгә барыу

идти своим ходом — үҙ юлы менән китеү

идти своим чередом — үҙ яйы менән барыу

из головы (из ума) не идти — баштан сыҡмау

в голову (на ум) не идёт — башҡа килмәй

голова идёт кругом — баш ҡата (ҡатып бөтә, әйләнеп бөтә)

идти в военное училище — хәрби училищеға барыу

он идёт в университет — ул университетҡа бара

идти учиться — уҡырға китеү

идти добровольцем — үҙе теләп китеү

идти к лучшему — яҡшылыҡҡа барыу

из трубы идёт дым — мөрйәнән төтөн сыға

из раны идёт кровь — яранан ҡан килә

вода идёт по капле — һыу тамсылап ҡына аға

этот товар хорошо идёт — был тауар яҡшы үтә

дорога идёт лесом — юл урман аша үтә

часы идут хорошо — сәғәт дөрөҫ йөрөй

идёт дождь — ямғыр яуа

идёт мокрый снег — епшек ҡар яуа

хороший аппетит — яҡшы аппетит

возбуждение аппетита — аппетитты ҡуҙғытыу

нарушение аппетита — аппетит боҙолоу

нормализация аппетита — аппетиттың нормалашыуы

потеря аппетита — аппетитты юғалтыу

есть с аппетитом — аппетит менән ашау

аппетит к деньгам — аҡсаға нәфсе тыуыу

волчий аппетит — көслө аппетит, бик ныҡ ашағы килеү

приятного аппетита — ашың тәмле булһын

хотеть пить — эске килеү

хотеть мяса — ит ашағы килеү

хочу, чтобы всё было хорошо — бөтәһе лә һәйбәт булыуын теләйем

что вы этим хотите сказать? — бының менән нимә әйтергә теләйһегеҙ?

если хотите — теләһәгеҙ

как хотите: — 1) теләһәң нишлә

2) нимә генә тиһәң дә; хочешь не хочешь — теләһәң-теләмәһәң дә

провода соединились — сымдар тоташҡан

соединиться браком — никах менән бәйләнеү

соединиться по телефону — телефон аша бәйләнеш тотоу

в ней соединились красота и ум — унда аҡыл менән матурлыҡ бергә килгән

водород соединился с кислородом — водород кислород менән ҡушылған

свежий воздух — саф һауа

спёртый воздух — тынсыу һауа

давление воздуха — һауа баҫымы

горение в воздухе — һауала яныу

дышать свежим воздухом — саф һауа һулау

воздух! — һауа! (дошман самолётының килеүен белдерә)

в воздухе носится — һиҙелә, беленә (ниҙеңдер булыуы, килеүе һ.б.)

взлететь в воздух: — 1) шартлап емерелеү, юҡҡа сығыу

2) хыял, пландар юҡҡа сығыу; дышать воздухом каким, чего — әйләнә-тирәләге хәл-ваҡиға менән йәшәү

на (открытом) воздухе — тышта (асыҡ һауала) булыу

повиснуть в воздухе — хәл ителмәү

вода кипит — һыу ҡайнай

чайник кипит — сәйнүк ҡайнай

река кипит — йылға урғыла

кипящее вино — бызырлап торған шарап

река кипела рыбой — йылғала балыҡ эркелешеп тора ине

работа кипит — эш гөрләй

гнев кипит — асыу таша

кипеть гневом — асыу ҡайнау

кипеть ключом: — 1) урғылыу

(как) в котле кипеть — эш менән гөж (гөр, мәж) килеү, тынғы белмәү

надумать заняться спортом — спорт менән шөғөлләнмәксе булыу

надумать уехать — китергә уйлау

озарить комнату — бүлмәне яҡтыртыу

озарить счастьем — бәхет менән балҡытыу